Veranderen is lastig, voor organisaties, voor teams en voor individuen. Het fenomeen ‘Identity Threat’ is één van de puzzelstukjes; het geeft inzicht in waarom veranderen zo lastig is èn wat je eraan kunt doen.
Een voorbeeld: De afdeling vergunningverlening&handhaving van een waterschap is erg servicegericht en wil graag de burgers helpen. Dus ze geven zoveel mogelijk vergunningen uit (binnen de regels) en zien dingen door de vingers die eigenlijk niet mogen (zoals schuurtjes die op de dijk worden gebouwd). Opeens blijkt nu dat deze schuurtjes een reëel gevaar voor de veiligheid van Nederland vormen (ivm aantasting van de dijken) en krijgt de afdeling per 2018 een nieuwe focus. Ze moeten strenger worden en handhaven; dus burgers aansporen om de illegale schuurtjes weg te halen.
Je denkt nu misschien: ‘heldere opdracht&motivatie, dat gaan ze vast wel doen’ Maar de reactie van de afdeling is: ‘dat kunnen we niet maken naar de burgers’, ‘we moeten toch servicegericht zijn?!’, ‘dat is niet onze rol’, etc. En vervolgens blijven ze servicegericht en wordt er niet gehandhaafd…
Identity Threat
Vorige week leidde ik bij Soliya (soliya.net) een discussie over ‘Identity Threat’ ,een fenomeen wat inzicht geeft in waar de weerstand van deze afdeling vandaan kan komen.
Identity Threat is het fenomeen dat wanneer een aspect van je identiteit bedreigd wordt (door bijvoorbeeld iemand met een andere mening of door een verandering zoals bij deze afdeling), mensen de neiging hebben om dit stukje identiteit nog steviger te willen vasthouden. Je blikveld wordt kleiner, je kunt je moeilijker inleven in het perspectief van de ander en je emoties worden heftiger (vaak boosheid en ontkenning). Allemaal om je identiteit te kunnen behouden, om niet een stuk van wie je ‘bent’ op te moeten geven.
Dit is bij Soliya erg belangrijk gezien we dialoog hebben met studenten van over de hele wereld met andere achtergronden, culturen en religies. Als je ’t dan hebt over bijvoorbeeld religie, vrijheid van meningsuiting en bevooroordeelde media, kun je je voorstellen dat er regelmatig een aspect van iemands identiteit geraakt wordt.
Terug naar de afdeling vergunningverlening&handhaving…
Het is goed mogelijk dat de teamleden zich geïdentificeerd hebben met hun werk en met de visie ‘servicegerichtheid’ – dit is een onderdeel van wie ze ‘zijn’ geworden. Vanuit dat licht is het begrijpelijk dat ze niet ‘even’ een deel van zichzelf loslaten/veranderen. Tenslotte wordt hun identiteit bedreigd als ze opeens strenger gaan optreden! En uit die identiteit ontlenen ze waarschijnlijk ook hun zekerheid, duidelijkheid omtrent hun rol, en voldoening.
Hoe ga je hiermee om?
Ten eerste is het goed voor alle betrokkenen om dit fenomeen te kennen en te herkennen bij jezelf wanneer je reactie voortkomt uit ‘identity threat’. Vervolgens kun je kijken naar welke aspecten van ieders identiteit nog wel overeind blijven en hoe je uit de nieuwe situatie ook voldoening kunt halen. Dit kun je bijvoorbeeld doen door te kijken naar de andere rollen die de teamleden nog steeds hebben en door in te zoomen op talenten, kwaliteiten & drijfveren (aspecten van je identiteit die stabiel zijn).
Herkenbaar en/of wil je hier meer over weten? Ik denk graag met je mee over wat de 1e stap kan zijn voor jou als individu (PowerTraining, Coaching,…) of voor je team (Training, Teamcoaching, Inspiratiesessie,…).
En mocht je geïrriteerd zijn geraakt tijdens het lezen van dit artikel…reflecteer dan eens welk aspect van je identiteit geraakt werd 🙂
PS: Waarom de zwarte pieten discussie elk jaar weer zo heftig was? Ik denk dat t wel iets te maken heeft met ‘identity threat’…